Joan den otsailaren 7an “Loizuko Gizakiari” buruzko hitzaldia eskaini zen. Hitzaldia Arakadia Antropologia Elkarteak antolatu zuen. Ildo horretan, diziplina anitzeko talde batek osatzen du Arakadia, eta helburu nagusiarekin sortu zen: herritarrei, oro har, diziplina antropologikoa hurbiltzea.
Hitzaldia Maitane Tirapu de Goñi osteoarkeologo eta antropologo fisikoak eman zuen. Arakadiak hizlaria gonbidatu zuen, aurretik azaldutakoaren gaineko begirada berritzailea eskaintzeko; Maitanek azaldu zuenez, hezurren azterketa zientifikotik abiatuta, “Loizuko Gizakia” Mesolitikoaren garaiko hileta-erritu bat zela ondoriozta zezaketen.
Hitzaldia ez zen hor geratu, eta ekarpen berritzaileak egin ziren, oraindik argitara atera gabeak. Esate baterako, “Loizuko Gizakia”, beharbada, garezurra hautsi zion pertsonen arteko eraso baten ondorioz hil zen. Lehenago, jaurtigai batek (gezi batek, beharbada) gizonaren garezurrera iritsi zela pentsatu zen. Horrez gain, Maitanek etorkizun hurbilean zeresan handia emango duen datu bat eman zuen: Loizuko kobazuloan labar-pintura aurkitu da, antzinako Mesolitikoko kulturan ohikoa ez zena. Pinturak okre gorria duten hatz-markak dira. Gizabanakoaren garezurrak ere okre gorria zuen, baina oraindik ikerketa sakona egin behar da, hainbat galdera argitzeko.
Arakadiak inauterien inguruko kafe-solasaldi bat antolatu du otsailaren 14an Iruñeko Plazara! zentroan.
Arauen bidez kontrolatuegiak zeuden gizarteek, txirotasunik larrienaren eraginpean etengabe zeudenek, inauterietan haustura bat aurkitu zuten maila eta egitura sozial esanguratsu guztietan, hala nola, janzteko moduan, elikaduran, interakzio sozialean, ohituretan, etab.
Gaur egun, inauteriak kritika soziala izateaz gain, egunerokotasunaren haustura ere badira. Maskaraden, irudikapen sinbolikoen eta benetakoen bidezko urratze horrek ihes-balbula efektua eragiten du, eta, kasu batzuetan, ihesbidea eta kaosa dira ezaugarri nagusiak, eta, horrela, gizarte gisa markatzen gaituzten tabuak hausten dira.
Aldaketa-garaia da, jatorrira itzultzekoa, baina, era berean, gizartea eta egunerokotasuna biziberritzeko garaia ere bada.
Merkantilizazioak, gure egungo bizitzaren alderdi guztietan presente dagoenak, inauterietako kultura horren kontsumo handiagoa eragiten du, eta horrek jai hauen ezaugarrietan aldaketak eragiten ditu. Eztabaida ireki da erakundeek jaietan zenbateraino esku hartu behar duten erabakitzeko. Pertsona guztiek parte hartzen dute festetan, gizarte-maila kontuan hartu gabe, eta, beraz, kultura-intereseko ondasuntzat deklaratutako ondare materiagabea dira.
Eztabaida ireki da erakundeek jaietan zenbateraino esku hartu behar duten erabakitzeko. Pertsona guztiek parte hartzen dute festetan, gizarte-maila kontuan hartu gabe, eta, beraz, kultura-intereseko ondasuntzat deklaratutako ondare materiagabea dira.
Arakadiak otsailaren 7an, asteartearekin, eskainiko du “Begirada antropologiko bat Loizuko Gizakiari” izeneko hitzaldia. Giza eskeletoaren analisiaz arduratzen den Maitane Tirapu de Goñi antropologo eta arkeologoak emango du hitzaldia. Bertan, hezur-ikerketatik erator daitezkeen erritu-alderdiei eta mesolitikoko gizakiaren eguneroko bizitzari buruzko azalpen bat eskainiko digu.
Loizuko Gizakiaren gorpuzkiak, K. a. 9.700 urtekoak, Errotalde I haitzuloan aurkitu zituen Sakon espeleologo taldeak 2017an, Erroko udalerrian, espeleologia jarduerak egiten ari zela.
Zain zaitugu, otsailaren 7an, Kondestable Civivoxean, arratsaldeko 19:00etan.
Jakinarazten dugu “Begirada antropologiko bat Loizuko gizakiari” izeneko hitzaldia atzeratu egin dela Kultura, Aisialdi eta Ingurumen sektoreak egunotan deitu duen grebaren ondorioz. Bide batez, haien aldarrikapenak babesten ditugu.
Arakadia Antropologia Elkarteak, datorren asteazkenean, urtarrilak 18, Loizuko gizakiari buruzko hitzaldia eskainiko du. Maitane Tirapuk, giza eskeletoa aztertzeaz arduratzen den antropologo eta arkeologoak, hezur-ikerketatik erator daitezkeen erritu-alderdiei eta mesolitikoko gizakiaren eguneroko bizitzari buruzko azalpena emango digu.
Rebeka Palacios eta Txuri Ollo elkartearen helburuez mintzatudira,eta Arakadiak Antroplogia jendearengana hurbiltzeko egiten dituen jarduerak aipatu dituzte.
Urriaren 18ko kafe-solasaldia ez zen oso ohikoa izan. Hasierako aurkezpen labur baten ondoren, Gau Beltza dokumentala ikusi genuen. Topagunearen ekimen horrek Josu Ozaita eta Jaime Altuna antropologoen Itzalitako kalabazen berpiztea liburuan jasotako lana hartzen du oinarri.
Ondoren, ohikoa den bezala, parte-hartzaileak (oraingoan hogei inguru) bi taldetan banatu ziren bideoak iradokitako gaien inguruko hausnarketak harilkatzeko: gurean arrotzak balira bezala hautematen ditugun ohituren joan-etorriko bidaiak (berez, gertutik begiratuta, gure iraganarekin lotu gaitzaketenak); berreskuratzea, birsortzea eta asmakuntza bezalako kategorien arteko tentsioa fenomeno kulturalez ari garenean; antropologiaren zeregin konplexua, aldi berean erritualen arakatzaile eta horien sortzaile edo sustatzaile izan baitaiteke zenbaitetan, etab.
Aukera izan genuen, nola ez, urriaren amaieratik azaroaren hasierara bitartean gure bazterretan izaten genituen tradizioak gogora ekartzeko. Izan ere, saio honen jatorrian egiaztapen bat dago: norabide aldaketa berri bat gertatzen ari da aipatu garaiaren harira gure lurraldean gertatzen ari diren eraldaketa bizkorren testuinguruan.
Izan ere, hamarkada askotan erlijioaren eta liturgiaren pisua ikaragarria zen eszenatoki batetik abiatuta, pixkanaka, XX. mendeko 80ko hamarkadatik aurrera, bi hilabeteen arteko muga beste modu batez bizitzeko aukera zabaltzen joan zen, batez ere jai giroari eta dibertimenduari garrantzia emanez. Horrela, Halloween kultura transnazional baten eskutik, zeinaren sustraiak eta esentzia fenomeno estatubatuartzat hartzen ditugun, urteak aurrera joan ziren, kontuan hartu gabe horren guztiaren jatorri europarra (irlandarra eta eskoziarra, zehazki).
Gure lur osoa erabat busti beharrean, euri horrek erresistentzia aurkitu zuen eta, azkenean, nolabaiteko alternatiba espiritua duen erreakzioa sortu zen. Hasieran, tokiko ekimen isolatu gisa; ondoren, gero eta modu orokorragoan. Ikusi genuenez, Arimen Gauaren edo Gau Beltzaren bidez, jai giroa alde batera utzi gabe, Halloweenekin lotuta ez dauden balioetan (zentzu komunitarioa, horizontaltasuna, aniztasuna, euskararen sustapena, genero-ikuspegia, etab.) oinarritutako topaketa eta gozamen kolektiborako guneak sortu nahi dira. Taldeetan, jai berri horien zentzu nagusiaz eta besteekin duten antzekotasunaz hitz egin zen. Aipatu zen, adibidez, batzuetan ez dela erraza balio horiek identifikatzea, eta, aldi berean, Gau Beltzaren hasierako bultzadan balioei emandako garrantzia funtsezko alderdia dela.
Askoz gehiago izan ziren partekatutako hausnarketak: esate baterako, ospakizun horiek guztiek heriotzarekin eta hildakoekin duten harreman paradoxikoa; existentziaren eta, beraz, kulturen iraunkortasunik eza; antropologiari dagozkion tresnen funtzioa aldaketa soziokulturalak aztertzeko orduan, etab. Azken finean, aho zapore ona geratu zitzaigun, baina ezin uka horrela izan zedin asko lagundu zuela data horiei lotutako gozoki eta elikagai batzuk dastatzeak…
